Nước mắm lú là gì? Cách sản xuất và sử dụng nước mắm lú lâu năm

Nước mắm lú là loại nước mắm có tên gọi khá đặc biệt với số lượng giới hạn, không chỉ cho vị ngon hấp dẫn mà còn rất tốt cho sức khỏe. Vậy nước mắm lú là gì? Khám phá ngay trong bài viết dưới đây nhé. 

Nước mắm lú là gì?

Nước mắm lú là nước mắm nhĩ được ủ dưới đất từ 2 năm trở lên, ủ càng lâu thì càng có giá trị. Loại nước mắm này có màu sẫm, kết cấu cô đặc, vị mặn đã giảm đi bớt và không còn mùi thơm nồng đặc trưng, nhưng lại rất giàu giá trị dinh dưỡng. 

Tên gọi nước mắm lú được nhiều người cho rằng xuất phát từ việc cắm một khúc cây nhú lên mặt đất để làm dấu vị trí chôn nước mắm dưới đất, sau một thời gian thì người ta nói trại là lú thay vì nhú. Ngoài ra, một số khác lại cho rằng do người ta quên chỗ chôn nước mắm, đến khi tìm thì lại lú la lú lẫn, nên gọi là nước mắm lú. 

Dù có nguồn gốc tên gọi như thế nào thì nước mắm lú vẫn là một cái tên độc đáo, được nhiều người quan tâm hiện nay. 

Nước mắm lú là đặc sản của nhiều vùng biển Bình Thuận hoặc Phú Quốc. 

Nước mắm lú được dùng như thế nào?

Ngoài tăng hương vị và cho món ăn thêm đậm đà hấp dẫn, nước mắm lú còn được sử dụng để hỗ trợ chữa bệnh. Vì trong nước mắm có hàm lượng dinh dưỡng cao, các chất đạm chuyển hóa thành hợp chất hữu cơ tốt cho sức khỏe nên người ta dùng nước mắm lú để chữa các bệnh như trúng gió, cảm lạnh, đau bụng, suy nhược cơ thể,…

Do vậy, nước mắm lú lâu năm sẽ phù hợp với trẻ nhỏ, người bị suy dinh dưỡng, người cao tuổi, người có thể trạng yếu. 

Cách sản xuất nước mắm lú

Để làm nước mắm lú, đầu tiên là chọn mẻ cá cơm tươi ngon và nguồn muối chất lượng. Trộn cá và muối theo tỉ lệ phù hợp rồi ủ chượp trong thùng gỗ trong khoảng thời gian 12 tháng. Sau đó chắt lấy nước mắm đợt đầu - gọi là nước mắm nhĩ. 

Nước mắm nhĩ sẽ được cho vào hũ sành hoặc chai thủy tinh, bịt kín miệng rồi chôn xuống đất. Khi sử dụng thì chiết nước mắm vào các chai nhỏ và dùng dần. 

Nước mắm lú được làm từ nước mắm nhĩ ủ dưới đất trong thời gian dài. 

Có thể bạn quan tâm: Quy trình làm nước mắm truyền thống

Các lưu ý khi bảo quản, sử dụng nước mắm lú

Khi sử dụng nước mắm lú, bạn cần chú ý một vài điều sau để bảo quản nước mắm tốt hơn:

• Để nước mắm ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và không để trong tủ lạnh.
• Nên sử dụng trong khoảng 1 tháng sau khi mở nắp, đảm bảo chất lượng nước mắm.
• Vặn nắp chai sau khi sử dụng để tránh bụi bẩn hay côn trùng rơi vào bên trong. 
• Không pha chế thêm nguyên liệu vào trong nước mắm, tránh làm mắm bị hư.
• Chỉ nên rót lượng nước mắm vừa đủ khi ăn và không đổ lại vào chai nếu còn dư. 

Tìm hiểu thêm: Cách bảo quản nước mắm đơn giản, để lâu vẫn thơm ngon

Nhìn chung, nước mắm lú là sản phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, nước mắm lú hiện có số lượng ít, chi phí sản xuất lớn và kén người tiêu dùng. Đa phần khách hàng dùng loại nước mắm này là người có am hiểu và yêu thích các dòng nước mắm truyền thống.

Do vậy, để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng lớn, nhiều nhà sản xuất đã kết hợp giữa phương pháp ủ chượp nước mắm truyền thống và công nghệ sản xuất hiện đại, tạo ra sản phẩm nước mắm có chất lượng đồng đều với số lượng lớn, dễ tìm mua trên thị trường. 

Điển hình là nước mắm Nam Ngư làm từ cá cơm tươi ngon ở vùng biển Phú Quốc. Sản phẩm được ủ chượp theo phương pháp truyền thống trong suốt 12 tháng với sự theo dõi sát sao của chuyên gia nước mắm, kết hợp quy trình thanh trùng, đóng chai hiện đại đạt chuẩn. Qua đó, nước mắm Nam Ngư khi đến tay người tiêu dùng có chất lượng triệu chai như một, hương vị thơm ngon, dùng để chấm trực tiếp hoặc nêm nếm đều rất vừa vặn. 

>> Xem thêm: 

• Nước mắm chắt: Hương vị độc đáo từ quá trình ủ chượp
• Cách làm mắm cá cơm thơm ngon ngay tại nhà
• Các cách pha nước mắm ngon, dễ làm, bảo quản được lâu