Cá cơm tươi: Bí quyết cho từng giọt nước mắm tinh túy
Cá cơm tươi, một nguyên liệu không thể không nhắc đến khi nói về ẩm thực Việt Nam. Một trong những nguồn tài nguyên vô giá được biển cả được biển cả ban tặng. Người dân làng chài ắt sẽ không quên được những chuyến đi dài để đánh bắt cá cơm tươi cho cuộc sống mưu sinh được ấm no mỗi ngày. Đến với những làng chài hoặc làng nước mắm thì sẽ biết được những câu chuyện gắn liền với loại cá được xem là cốt lõi của mọi chai nước mắm Việt. Vậy cá cơm tươi là cá gì? Nó sống ở vùng biển nào và nó được chế biến thành mắm và các món ăn khác như thế nào? Mời các bạn cùng khám phá tất tần tật ngay sau đây?
Mục lục
Cá cơm tươi được đánh bắt từ biển cả
Cá cơm là loại cá khá quen thuộc với công dụng chính làm nguyên liệu chế biến nước mắm ngon
Cá cơm tươi thuộc họ cá Trổng. Loại cá cơm tươi này sống ở vùng nước mặn (một số ít sống ở nước ngọt, nước lợ như cá cơm trắng), kích thước khá nhỏ và sống theo bầy đàn nên khi tới mùa thì ngư dân sẽ có nguồn thu. Khi kết hợp cùng với muối hạt (muối hột) sẽ tạo nên những giọt nước mắm rất thơm ngon và bổ dưỡng. Loại cá cơm tươi này mang lại giá trị dinh dưỡng rất cao: giàu chất đạm, Omega-3 rất tốt cho sức khỏe, rất tốt cho người tiểu đường hay bệnh tim mạch vì rất ít chất béo… Ngoài công dụng để làm nước mắm thì Cá cơm tươi còn được chế biến thành nhiều món ăn có hàm lượng dinh dưỡng, góp phần cho nền ẩm thực Việt Nam thêm phong phú.
Mùa đánh bắt cá cơm tươi
Đây là vấn đề kiến cho nhiều người khoái khẩu loại cá này rất quan tâm. Cá cơm tươi thường xuất hiện theo mùa. Vì thế, người dân làng chài có thu nhập cũng rất bấp bênh. Cá cơm tươi xuất hiện vào mùa tháng 7 âm kéo dài cho đến cận tết hoặc ra giêng. Người dân có thể trúng vụ khi có gió nồm từ biển thổi vào. Đây là dấu hiệu báo mùa cá về mà người dân làng chài qua quá trình đánh bắt đã tích lũy được. Thời điểm này được xem là vụ mùa thu hoạch và mang lại nguồn thu nhập đảm bảo cho cuộc sống ngày tết.
Các loại cá cơm
Cá cơm rất đa dạng về chủng loại như cá cơm than, cá cơm sọc tiêu, cá cơm đỏ, cá cơm trắng, cá cơm sọc phấn, cá cơm lép… Tuy nhiên, người dân làm mắm thường chọn loại cá cơm sọc tiêu và cá cơm than.. để ủ mắm, loại cá này sẽ cho ra những giọt nước mắm có vị thơm nồng và màu sắc đẹp hơn.
Cá sọc tiêu có hình dáng thon dài, bề ngang hơi hẹp. Miệng hơi nhọn và nhô ra ngoài. Lườn bụng có từ 5 - 7 vảy gai giữa vây ngực và vây bụng. Trong đó có một gai nằm giữa hai vây bụng. Thân phủ vảy tròn. Thân có màu kem nhạt khi mất vảy, một sọc ánh bạc dọc theo hai bên hông.
Cá cơm than (người dân làng chài vẫn hay gọi là cá cơm đen). Cá cơm than có mình tròn, thịt mềm, thân dài chừng 6-7cm, 2 bên lườn bụng có sọc đen kéo dài từ mang cá đến tận đuôi.
Ngoài ra, các loại cá cơm tươi khác cũng có hình dạng khác nhau cũng rất khó phân biệt.
Giá trị dinh dưỡng của cá cơm tươi
Về giá trị dinh dưỡng, cá cơm là nguồn cung cấp các chất đạm, chất béo Omega-3, Niacin và các khoáng chất thiết yếu (Canxi, Sắt, Sodium, Vitamin B12 , và các vi chất dinh dưỡng khác).
Cá cơm tươi trong chế biến nước mắm
Cá cơm chứa nhiều chất dinh dưỡng nên được sử dụng rộng rãi trong việc chế biến nước mắm
Từ bao đời nay thì cá cơm tươi vẫn là nguyên liệu chính cùng với muối để ủ thành những mẻ nước mắm cốt tươi ngon. Như bạn đã biết thì Việt Nam có đường bờ biển dài, ngư dân đánh bắt cá quanh năm. Các vùng biển nổi tiếng cũng trở thành những địa điểm tạp kết nước mắm cung cấp cho thị trường như: Phú Quốc, Bình Định, Nha Trang, Phan thiết…
Xuôi dọc vùng biển từ Nam ra Bắc của nước ta, nơi nào cũng có làng nghề nước mắm truyền thống nổi tiếng, mang đến những giọt nước mắm thơm ngon, giúp bữa ăn thêm đậm đà. Để khám phá bí truyền ủ chượp và làm nước mắm ở mỗi…
Nước mắm Chinsu, nước mắm Nam Ngư cũng thế, từ khâu chọn lựa nguồn cá cơm tươi một cách kỹ càng đến quy trình sản xuất kết hợp giữa phương pháp sản xuất nước mắm cá cơm tươi truyền thống và quy trình sản xuất nước mắm đóng chai hiện đại để lưu giữ trọn hương vị cá cơm tươi trong từng chai nước mắm. Nước mắm Nam Ngư, nước mắm Chinsu luôn mang lại nguồn dinh dưỡng nguyên chất từ cá cơm tươi.
Những mẻ nước mắm ngon qua bàn tay điêu luyện của các nghệ nhân làm nước mắm lâu đời đã đúc kết được những kinh nghiệm xương máu. Từ khâu chọn lựa những con cá tươi ngon nhất đến cách ủ muối theo tỷ lệ. Cùng với thời gian thì sẽ cho ra những giọt nước mắm nhỉ ra từ từ. Nói thì đơn giản như vậy nhưng đến khi làm thì mới thấy được sự cơ cực của người làm mắm.
Lợi ích mà cá cơm tươi mang lại cho sức khỏe
Tốt cho mắt
Vitamin A trong cá giúp cho mắt sáng hơn và duy trì được tầm nhìn tốt hơ. Ngăn chặn các bệnh về mắt liên quan đến tuổi tác. Chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể…
Giúp giảm cân
Trong cá cơm tươi thì hàm lượng protein và calo thấp. Vì thế, thúc đẩy quá trình giảm cân nhanh hơn.
Làm đẹp da
Các axit béo thiết yếu có trong cá cơm, cùng với vitamin E và selen giúp thúc đẩy quá trình chống lão hóa da hiệu quả, ngăn ngừa mụn và làm sáng da…
Giúp xương và răng chắc khỏe
Hàm lượng canxi dồi dào có trong cá cơm tươi giúp xương và răng chắc khẻ hơn. Ngăn ngừa các bệnh về xương khớp và thoái đốt cột sống.
Giảm nguy cơ bị dị ứng, hen
Những khoáng chất thiết yếu có trong cá cơm sẽ giúp cho cơ thể tránh được các nguy cơ bị dị ứng hoặc hen.
Tốt cho thai nhi
Mẹ ăn cá cơm trong thời điểm mang thai rất tốt cho thai nhi. Cá cơm cung cấp các axit béo loại Omega3 như EPA và DHA cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Ngoài ra, hàm lượng vitamin D rất quan trọng và cần thiết hình thành bộ xương chắc khỏe, chất iod cho sự phát triển trí não của bé.
Giá thành cá cơm tươi
Cá cơm tươi thường có giá dao động từ 10.000 - 12.000 đồng/kg, có mùa rớt giá xuống còn 6.000 - 8.000 đồng/kg.
Đối với cá cơm khô thì khác, giá sẽ cao hơn. Cá cơm khô loại thượng hạng sẽ có giá lên đến 200.000 đồng/kg
Cách bảo quản cá cơm
Cá cơm tươi cần phải được bảo quản cẩn thận để tránh vẩy mùi ảnh hưởng đến chất lượng mắm
Cá cơm tươi khi đánh bắt về thường thì sẽ cho vào thùng ủ chượp nước mắm để đảm bảo cho nước mắm không vấy mùi.
Những nguồn cá không dùng để chế biến nước mắm thì sẽ được cấp đông bằng ngăn đá tủ lạnh. Số còn lại sẽ được phơi khô làm lương thực cho những mùa đánh bắt cá khó khăn. Cá cơm khô mang lại hàm lượng dinh dưỡng rất cao và được chế biến thành các món ăn rất phong phú.
Cá cơm tươi được xem là nguồn nguyên liệu góp phần cho nền ẩm thưc Việt Nam thêm phong phú. Tùy theo từng vùng miền mà loại cá cơm này được chế biến thành các món ăn khác nhau để hợp khẩu vị. Điển hình là cá cơm kho tiêu, cá cơm kho nghệ, cá cơm kho thơm… gỏi cá cơm tươi hoặc các món rim (cá cơm khô).
Nói chung, cá cơm tươi có rất nhiều giá trị về mặt dinh dưỡng, ẩm thực. Đây được xem là nguồn tài nguyên quý giá. Tuy nhiên cũng cần có những biện pháp tuyên truyền để ngăn chặn tình trạng khai thác một cách cạn kiệt.
>>> Tìm hiểu thêm về sản phẩm: Nước mắm Nam Ngư cá cơm tươi
